PO
Lettres à de jeunes professeurs
Als ervaren docent Frans heb je in de afgelopen jaren ongetwijfeld veel wijsheid verzameld over het lesgeven. Geïnspireerd door de Lettre à un jeune professeur van de Franse onderwijspedagoog Philippe Meirieu *), vragen we je in dit nieuwe internationale concours om je ervaring en expertise door te geven aan een (denkbeeldige) beginnende docent Frans. Wat had je zelf graag willen weten aan de start van je carrière als docent Frans? Welke belangrijke tips zou je een beginnende docent Frans in de huidige tijd graag mee willen geven? We nodigen je graag uit om je ideeën weer te geven in briefvorm.
Schrijf deze brief in het Nederlands of in het Frans en stuur deze uiterlijk 21 januari 2025 naar dit adres onder vermelding van Lettres à de jeunes professeurs.
Meer uitleg over het concours vind je in deze video van de Commission de l’Europe de l’Ouest (CEO)van de Fédération internationale des professeurs de français (FIPF) en de parrain van het project: Philippe Meirieu en op dit affiche.
Neem voordat je gaat schrijven goed het règlement door, zodat je weet aan welke eisen je inzending moet voldoen. Mocht je hierover nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.
De brief mag zowel in het Nederlands als in het Frans geschreven worden. Na de nationale selectie sturen we de beste brief door naar de internationale jury. Mocht het nodig zijn, dan helpen we met de vertaling. De winnende brieven worden gepubliceerd in een bundel en opgenomen als podcast.
Er zijn mooie prijzen te winnen. Participez !
*) Het boek Brief aan de beginnende leraar van Philippe Meirieu is een inspirerend werk dat zich richt tot startende docenten en hen begeleidt in de complexe realiteit van het onderwijs. Meirieu benadrukt de belangrijke rol van de leraar als drager van kennis, cultuur en hoop in een tijd van maatschappelijke veranderingen en uitdagingen. Met een mix van filosofische inzichten, praktische adviezen en pedagogische reflecties, biedt dit boek een waardevol perspectief op de unieke verantwoordelijkheid en voldoening die het leraarschap met zich meebrengt. Voor docenten Frans biedt dit werk extra inspiratie: het daagt uit om met passie en zorgvuldigheid taal en cultuur over te dragen en daarbij leerlingen te betrekken in een wereld van wederzijds begrip en verbondenheid. Een must-read voor iedereen die zijn vak met trots en reflectie wil uitoefenen!
[6-12-2024 in het Nederlands uitgebracht door Telos Uitgevers; ISBN : 9789083407951]
Eerdere edities
Schooljaar 2023-2024
In het schooljaar 2023-2024 stond het concours interscolaire voor het basisonderwijs in het teken van de Olympische Spelen van Parijs. De opdracht van dat concours geeft je een goed beeld van wat je kunt verwachten als opdracht en is wellicht nog te gebruiken voor een sportieve activiteit tijdens jouw Franse lessen. De nieuwe opdracht zal in de loop van het schooljaar bekendgemaakt worden.
Daarom Frans in het PO!
Voor leerlingen is het leren van Frans in het basisonderwijs een kans om spelenderwijs een nieuwe taal en een andere cultuur te ontdekken; een cultuur die overigens dichterbij staat dan je denkt! Gelijk over de grens wordt er al Frans gesproken. Frans in het basisonderwijs valt dan ook onder ‘buurtaalonderwijs’.
Franse les in het basisonderwijs past bij internationalisering van het onderwijs en bij wereldburgerschap. Een eerste kennismaking met de Franse taal kan voor leerlingen de motivatie zijn om later in het voortgezet onderwijs te kiezen voor het schoolvak Frans; de ‘koudwatervrees’ is weggenomen. Daarnaast sluit het ook nog eens aan bij het Europees taalbeleid waarbij kennis van vreemde talen als een basisvaardigheid voor alle EU-burgers wordt beschouwd en geadviseerd wordt om kinderen zo jong mogelijk in aanraking te laten komen met vreemde talen. Taalonderwijs draagt immers ook bij aan het ontdekken van andere culturen en het ontwikkelen van interculturele competenties.
Olga Buters (DeFranseJuf.nl) en Merel Hollander hebben beiden veel ervaring met Franse les geven op de basisschool en hebben hieronder een aantal argumenten voor je op een rijtje gezet:
7 goede redenen voor Frans op de basisschool
Je zou zeggen dat het belang van onderwijs van de Franse taal voor iedereen duidelijk is: Frans is niet alleen een heel mooie taal (de taal van de liefde), maar het is ook een buurtaal, de vijfde wereldtaal die op alle continenten gesproken wordt en één van de officiële talen in veel internationale organisaties. Redenen genoeg om al vroeg te beginnen met het leren van deze belangrijke taal. Toch krijgen we regelmatig de vraag: “Waarom zou je Frans geven op de basisschool?”
1. Speciaal
De docenten van ons Platform merken dat veel van hun leerlingen in het primair onderwijs trots zijn dat ze al een beetje Frans kunnen spreken en verstaan. Dat kunnen de meeste leeftijdgenootjes nog niet! Voor de schoolleiding biedt het opnemen van Frans als extra-curriculair vak ook vaak iets extra’s: je kunt je ermee onderscheiden en voor ouders van toekomstige leerlingen kan het een doorslaggevende factor zijn te kiezen voor de school.
2. Vol zelfvertrouwen naar het VO
Door leerlingen op de basisschool alvast spelenderwijs kennis te laten maken met de Franse taal, krijgen ze plezier in het leren van Frans. Ze merken dat Frans leren leuk is en ontwikkelen ‘spreekdurf’. Zo beginnen kinderen dus gemotiveerd en met meer zelfvertrouwen aan het vak Frans in de brugklas.
3. Frans leren is Nederlands leren
Abonnement, medaille, spionage, enquête, gourmetten, parachute, tondeuse: bijna 70% van de leenwoorden in het Nederlands is van Romaanse oorsprong (afkomstig uit het Frans en Latijn). Behalve voorbereiding op het voortgezet onderwijs, biedt Frans dus ook ondersteuning bij het aanleren van Franse leenwoorden in groep 7 en 8.
4. Leren leren
Frans leren is leuk en verrijkend voor álle kinderen. In een paar lessen kunnen basisschool-leerlingen makkelijk zo’n 50 nieuwe woorden leren, zoals groeten, zich voorstellen en de getallen van 1-20. Daarnaast biedt Frans de mogelijkheid om te ‘leren leren’, juist omdat Frans uit een andere taalfamilie komt dan het Nederlands, Engels of Duits. Je kunt kinderen in groep 7 en 8 bijvoorbeeld leerstrategieën aanbieden, waar ze veel aan kunnen hebben op de middelbare school (ook bij andere talen). Denk aan verschillende manieren om woordjes te leren, een mindmap maken of aan het plannen van huiswerk.
5. “Ieck ben konijn van Olland”
Nederland heeft een Franse Tijd gekend. De broer van keizer Napoleon Bonaparte, Lodewijk Napoleon, was in de jaren 1806 tot 1810 koning van het Koninkrijk Holland. Zijn uitspraak “Ieck ben konijn van Olland” is legendarisch. Wist je dat deze koning verantwoordelijk is geweest voor de invoering van verplicht en toegankelijk onderwijs, het Burgerlijk Wetboek en voor de oprichting van het Koninklijk Museum (nu: Rijksmuseum)? Kennismaken met de Franse taal is kennismaken met de Nederlandse geschiedenis.
6. Wereldburgerschap
Kennismaken met een taal, is kennismaken met een cultuur. Omdat kinderen in Nederland vooral veel films, muziek en games uit Anglo-Amerikaanse landen tot zich nemen, is het interessant ook eens kennis te maken met niet-Anglo-Amerikaanse cultuur. Denk eens aan het joie de vivre van de Fransen, tradities en etiquette, gastronomie, kunst, literatuur, mode en architectuur. Daarbij komt nog, dat wanneer je Frans kunt spreken, de wereld aan je voeten ligt: de wereld van de francophonie is veel groter dan alleen Frankrijk! Ongeveer de helft van alle mensen die Frans als moedertaal heeft, woont in Afrika. En dat continent is booming. Kennismaken met de Franse taal is kennismaken met heel veel andere landen en culturen. Een mooi staaltje wereldburgerschap!
7. Taal van het hart
Tenslotte, uit ervaring weten we dat veel kinderen die Frans op de basisschool hebben gehad, het vak later ook als keuzevak kiezen in de bovenbouw van het VO. Gezien de argumenten die hiervoor genoemd zijn, zullen ze daar hun leven lang profijt van hebben. Zij zullen in staat zijn met Franstalige mensen – overal ter wereld – te spreken in hun moedertaal. Je kent vast de bekende uitspraak: “Als je met iemand praat in een taal die hij begrijpt, bereikt jouw boodschap zijn hoofd. Als je met iemand in z’n moedertaal praat, bereikt jouw boodschap zijn hart.”
Ben je ook enthousiast en wil je gelijk beginnen met een paar lessen Frans op de basisschool? Kijk eens bij ons gratis lesmateriaal voor kinderen van 4-12 jaar!
Inspiratie
Hoewel deze website van LTF zich vooral richt op het onderwijs, geven wij jullie ook graag wat inspiratietips om op een leuke manier met de Franse taal bezig te zijn. Op de pagina Uit met Frans vind je informatie over Franse films, theater, muziek, lezingen en tentoonstellingen. De pagina Franstalige muziek heeft allerlei afspeellijsten met muziek uit verschillende tijdsperiodes en met verschillende muziekgenres.
Doe mee!
Lesideeën voor 6-12-jarigen
Franse spelletjes
Speel galgje (Le jeu du pendu), het alfabet-spel, Levend Memory en meer. De Franse Juf maakte speciaal voor de Dag van de Franse Taal een spellenboek (PDF). Download het gratis spellenboek.
Musique !
Bij de Dag van de Franse Taal hoort Franse muziek. Maar waar vind je leuke Franstalige liedjes? Bekijk voor inspiratie het overzicht Franse kinderliedjes op thema (groeten, tellen, dieren, familie, tellen en meer).
Franstalige stripboeken
Veel bekende stripboeken komen uit België en Frankrijk. Denk maar aan Kuifje (Tintin), Asterix en Obelix en de Smurfen (les Schtroumpfs). Haal een paar van deze stripboeken in de klas – in de Nederlandse versie, eventueel met de Franse versie ernaast – en lees eruit voor. Bekijk de leukste Franstalige strips.
Franse film
Nog een feestelijk idee…. kijk een Franse film (met ondertiteling) voor kinderen. Zoals Le Petit Nicolas (De Kleine Nicolaas). Bekijk de leukste Franstalige kinderfilms.
Gratis lespakket
Geef een of meerdere Franse lesjes uit het gratis lespakket Bonjour! Ça va?! van Levende Talen Vroeg Frans ism De Franse Juf. De cursus bestaat uit 8 lessen van ongeveer 45 minuten, waarbij kinderen leren groeten, zich voorstellen, tellen en meer. Download het lespakket hier.
Franse lesbrief met escaperoom
Wat dacht je van een kant-en-klare les over Parijs mét escaperoom, waarbij je een célébrité moet zoeken? Bekijk de lesbrief van uitgeverij Noordhoff voor groep 7/8.
Franse lesvideo’s
Leer een paar handige Franse woorden en zinnen. Leuke lesfilmpjes voor kinderen vind je op Le français illustré en ook op het Youtube-kanaal van Alain le Lait en bij De Franse Juf.
Workshop Dans je Taal
Dansgezelschap Sally uit Maastricht verzorgt workshops Dans je Taal op scholen, óók in het Frans. Bekijk hoe zo’n workshop eruit ziet via het voorbeeld op basisschool De Joppeschool ter gelegenheid van de Dag van de Franse Taal 2019. Bekijk de video.
Gastlessen
Nodig ouders uit van leerlingen die uit een Franstalig land afkomstig zijn en laat hen vertellen over de taal en gewoontes uit hun geboorteland, bijvoorbeeld Frankrijk, België, Luxemburg, Zwitserland of Marokko. Of laat oud-leerlingen, die nu op de middelbare school zitten, een gastlesje Frans geven. Develstein College Zwijndrecht maakte een draaiboek hiervoor. Bekijk het draaiboek.
Frans-Nederlands kwartet
Speel het leuke kwartetspel dat Nuffic – de organisatie voor internationalisering in het onderwijs – gratis ter beschikking stelt. Leer spelenderwijs een aantal handige Franse woorden, zoals schoolspullen, emoties, weer, sport, familie, verboden, doe-woorden en meer. Download de PDF, print het spel op stevig papier, knip uit en spelen maar!
Professionalisering
Hieronder vind je tips voor het bijhouden van je vak als docent Frans in het voortgezet onderwijs in de vorm van bij- en nascholing. Zo lees je meer over het tweejaarlijks Nationaal Congres Frans, over het jaarlijkse congres van Levende Talen, nascholing en andere activiteiten die je helpen om je vakkennis ‘à jour’ te houden.
Agenda en activiteiten- Nationaal Congres Frans
- Congres Levende Talen
- Overige suggesties voor bij- en nascholing
Agenda en activiteiten
| 17 januari 2025 | Dag van Taal, Kunsten en Cultuur (RUG) – Groningen | meer informatie |
| 31 januari 2025 | Nascholingsdag Talen, ICLON – Leiden | meer informatie |
| 11 februari 2025 | Bijeenkomst Réseau HO – HAN | |
| 20 maart 2025 | Dag van de Franse Taal | |
| 10-17 juli 2025 | Congrès mondial FIPF, Les utopies francophones en tous genres – Besançon | meer informatie |
Nationaal Congres Frans
Het volgende tweejaarlijkse Congres Frans van Levende Talen (Congrès des professeurs du français) zal plaatsvinden in maart 2026.
Het laatste congres vond plaats op 7 en 8 maart 2024. De Congrescommissie Frans van Levende Talen had een geweldig programma georganiseerd binnen het thema ‘Le français passe partout’. Met verschillende ateliers, lezingen en activiteiten was het weer een bron van inspiratie, ontmoeting en uitwisseling. Het congres werd symbolisch geopend met een clé passe-partout, door Monsieur l’ambassadeur de France François Alabrune. Het bestuur van Levende Talen Frans was aanwezig om meer te kunnen vertellen over de activiteiten voor docenten in opleiding, docenten uit het beroepsonderwijs, voortgezet onderwijs én basisonderwijs op het gebied van bijvoorbeeld vakvernieuwing, de prix du jeune lecteur, het concours interscolaire, Vroeg Frans en onze didactiekcommissie. Er werden ideeën uitgewisseld, wensen en uitdagingen gedeeld en natuurlijk werd ook het belang benadrukt van een goede samenwerking met elkaar en met partners binnen het vakgebied. Juist nu het gaat om vakvernieuwing en de koppeling naar de lespraktijk zijn deze samenwerkingen voor ons van grote waarde.
Congres Levende Talen
Een maal per jaar in november wordt het Congres Levende Talen georganiseerd. Tijdens het congres vinden de uitreikingen van het Europees Talenlabel en de Gerard Westhoff talendidactiekprijs plaats. Wanneer de exacte datum bekend is, worden hier alle gegevens bekend gemaakt.
Overige suggesties voor bij- en nascholing
FIPF
Bekijk de site van de FIPF, de Fédération internationale des professeurs de français, om op de hoogte te blijven van wat er wereldwijd wordt georganiseerd voor docenten Frans. Om de vier jaar wordt er ook een congres georganiseerd. Het eerstvolgende congres staat gepland van 10 – 17 juli 2025 in Besançon en draagt het thema ‘Les utopies francophones en tous genres’.
CEO-FIPF
De CEO (Commission de l’Europe de l’Ouest) is een van de acht commissies van de FIPF. Op deze site kun je lezen wat zij organiseren voor docenten Frans. In samenwerking met de CECO (Commission de l’Europe Centrale et Orientale) organiseren zij om de twee jaar een congres voor docenten Frans. Na het congres in Boekarest (september 2024) zal het eerstvolgende congres dus in 2026 worden georganiseerd.
Vakvernieuwing / feedbacksessies
Extra urgent en relevant zijn momenteel de feedback bijeenkomsten rondom de eindtermen en kerndoelen, in het kader van de ontwikkelingen op het gebied van vakvernieuwing. Je wordt bijgepraat en kunt daarnaast ook zelf een stem zijn die representatief is voor docenten Frans in heel Nederland: uiteindelijk zijn wij degenen die de vernieuwingen moeten gaan implementeren in de lespraktijk, dus wees welkom en denk mee!
Cursussen in het buitenland
Wil je liever cursussen volgen in het buitenland, dan is de organisatie CAVILAM een aanrader met een divers aanbod aan cursussen. Verder heeft het CIEP in opdracht van het Franse ministerie van Onderwijs, een lijst met opleidingen opgesteld die voldoen aan een nationaal kwaliteitslabel.
DELF in de klas
Wil je DELF-examinator worden of DELF Scolaire/Junior aan gaan bieden op je school, dan kun je terecht bij het Institut français des Pays-Bas voor een cursus. Zij werken samen met France Education International. Ben je al examinator maar wil je je verder ontwikkelen of op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen? Dan kun je onder andere zoeken naar online bijscholingen op deze site.
Franse les geven in het basisonderwijs
In Nederland is er geen opleiding die opleidt tot docent Frans in het basisonderwijs. Je kunt je wel op verschillende manieren specialiseren, afhankelijk van jouw achtergrond in het basisonderwijs of in de Franse taal. Ter voorbereiding op een Café & Croissant Junior maakten DeFranseJuf en het Platform Vroeg Frans in maart 2022 samen een dossier met tips voor relevante opleidingen, webinars en vakliteratuur.
Ook op de site van het Nuffic vind je meer over nascholing en opleiding en zelfs een module ‘Buurtaalonderwijs’. Tijdens het schooljaar 2023 – 2024 verzorgde het Institut Français des Pays-Bas drie webinaires op het gebied van Vroeg Frans. Regelmatig stelt het instituut ook beurzen beschikbaar voor zomercursussen voor docenten Frans uit het voortgezet en primair onderwijs. Houd hiervoor de website in de gaten.
Nascholingsdag Talen (ICLON)
Het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON) organiseert jaarlijks een Nascholingsdag Talen.
Netwerkmiddag docenten en studenten Duits en Frans (NHL Stenden)
NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden organiseert jaarlijks in april een netwerkmiddag voor docenten en studenten Duits en Frans. Er zijn presentaties, workshops, een informatiemarkt en volop mogelijkheden om collega’s te ontmoeten. Houd de website van NHL Stenden in de gaten.
Activiteiten en bijeenkomsten van AlfaGammapartners
AlfaGammapartners is een initiatief van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het netwerk voor vo-docenten van Alfa- en Gammavakken heeft een vaksteunpunt MVT dat havo en vwo docenten uit het voortgezet onderwijs met elkaar in contact wil brengen met een aanbod van workshops, bijeenkomsten en lezingen over de laatste wetenschappelijke inzichten. Meld je aan voor hun nieuwsbrief en lees meer over dit initiatief op hun website.
Dag van Taal, Kunsten en Cultuur (RUG)
Het Expertisecentrum Vakdidactiek Noord (Rijksuniversiteit Groningen) organiseert samen met de NHL Stenden Hogeschool en de Hanzehogeschool jaarlijks een studiedag. Op deze dag word je bijgesproken over de laatste (wetenschappelijke) ontwikkelingen op het gebied van talen, kunsten en cultuur. Er is volop aandacht voor toepassingen van deze ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs. Lees op de website meer over deze jaarlijkse studiedag!
Docentendag (Radboud Universiteit)
De afdeling Romaanse Talen & Culturen, in samenwerking met het Radboud Pre-University College of Society, organiseert jaarlijks een docentendag met een programma met lezingen, workshops en sprekers. Kijk op de site en vind meer informatie over de docentendag en andere mogelijkheden tot nascholing zoals netwerkbijeenkomsten en postacademische cursussen voor vo-docenten.
MVT-conferentie (HAN en Radboud Docenten Academie)
In juni 2024 vond de eerste Moderne Vreemde Talen (MVT) conferentie plaats in Arnhem, georganiseerd door de HAN en de Radboud Docenten Academie. Het thema was ‘Het talenonderwijs van morgen’ en er waren verschillende presentaties met good-practices, rondetafelgesprekken en workshops. Houd voor nieuwe activiteiten de site van de HAN en de nascholingspagina van de Radboud Docenten Academie in de gaten!
Conferentie Taal in mbo (voor mbo docenten)
Het Kennispunt MBO Taal en Rekenen is dé plek waar mbo-scholen informatie kunnen vinden en krijgen over regelgeving, onderwijs en examinering van taal en rekenen. In november 2024 staat de conferentie BeroepskapiTAAL op het programma. Lees hier meer over op de website.
Linq (Nuffic)
De Nederlandse organisatie voor internationalisering in het onderwijs (Nuffic) heeft een netwerk van docenten Frans en Duits uit het Nederlands voortgezet onderwijs. Op hun website lees je meer over de Linq-didactiek, Linq-bijeenkomsten en je kunt je aanmelden voor een nieuwsbrief.
Platform Frans
Het kennisnetwerk Platform Frans van de Stichting van Romanisten aan Nederlandse Universiteiten (SRNU) en het Kenniscentrum Frankrijk-Nederland (KFN) is een netwerk van deskundigen op het gebied van de Franse taal en cultuur. Het ledenbestand bestaat vooral uit wetenschappers, docenten, lerarenopleiders, tolken, vertalers, journalisten, beleidsmakers en ondernemers. Platform Frans bundelt en verspreidt informatie over dit kennisgebied en fungeert als vraagbaak voor iedereen die op zoek is naar specifieke kennis of expertise met betrekking tot de Franstalige wereld. Abonneer je op hun nieuwsbrief om op de hoogte te blijven!
Platform lerarenopleiders
Samen met Levende Talen ontwikkelt het Expertisecentrum mvt sinds maart 2007 initiatieven om aan de professionalisering van eerste- en tweedegraads lerarenopleiders bij te dragen. In dit kader faciliteert het Expertisecentrum mvt het Platform lerarenopleiders: er is een online platform om didactisch materiaal uit te wisselen en er zijn werkconferenties voor mvt-opleiders. Blijf op de hoogte van alle activiteiten en ander interessant nieuws voor lerarenopleiders mvt en neem een kijkje op de website.
Alfa4all
Alfa4all biedt vakinhoudelijke bijscholingscursussen voor aankomende docenten en docenten die hun vakinhoudelijke kennis willen verdiepen. Het is een initiatief van de faculteiten Geesteswetenschappen/ Letteren van de Nederlandse universiteiten gezamenlijk om het tekort aan leraren in deze taalvakken tegen te gaan. De cursussen zijn in eerste instantie bedoeld voor mensen die eerstegraads docent willen worden maar die nog niet toelaatbaar zijn tot de lerarenopleiding vanwege onvoldoende vakinhoudelijke kennis. Maar ook ‘zittende’ docenten die verdieping binnen hun vak zoeken zijn welkom. Lees meer over verdieping of nascholing op hun website.
Nascholing in het buitenland
Op deze website van de Ambassade de France aux Pays-Bas, kun je meer informatie lezen over nascholing voor docenten Frans, onder andere bij CIEP, CLA en Cavilam. Kijk ook op de site van het Nuffic omdat er voor sommige van deze nascholingen of onderwijskundige studiereizen in het buitenland subsidie kan worden aangevraagd!
Abonnementen op tijdschriften
Leden van Levende Talen ontvangen acht keer per jaar Levende Talen Magazine, een onafhankelijk, praktijkgericht en journalistiek tijdschrift met artikelen over moedertaaldidactiek en vreemdetalendidactiek. HetLevende Talen Tijdschrift met artikelen die een meer wetenschappelijk karakter hebben, verschijnt vier keer per jaar. Lees meer op de website van Levende Talen.
Het Franstalige tijdschrift Le français dans le monde (FDLM) is wereldwijd het tijdschrift voor docenten Frans als vreemde taal (français langue étrangère). Blader artikelen door en lees meer over een abonnement op de website.
Onze zusterorganisatie Professeurs de français en Flandre (ProFFF) geeft ook een ledentijdschrift uit. Meer informatie vind je op hun website.
En als cerise sur le gâteau is er natuurlijk de nieuwsbrief van Levende Talen Frans en kun je je aanmelden voor een van onze netwerken of bijeenkomsten!
Levende Talen Vroeg Frans
Activiteiten
Levende Talen Vroeg Frans is dé netwerkorganisatie voor docenten Frans in het basisonderwijs. Het valt onder het sectiebestuur Frans van de Vereniging Levende Talen en was eerder bekend onder de naam ‘Platform Vroeg Frans’ dat in 2019 werd opgericht door Sandra van Die (toenmalig sectiebestuurslid Levende Talen Frans) en Olga Buters (DeFranseJuf.nl).
Levende Talen Vroeg Frans organiseert thema- en netwerkbijeenkomsten voor docenten Frans in het basisonderwijs en brugklas. Zo zijn er de Café & Croissant Junior bijeenkomsten in Utrecht (4 tot 6 keer per jaar), er is de online Club de Lecture (2 keer per jaar), eens in de twee jaar een Studiedag Vroeg Frans, een activiteit tijdens de jaarlijkse Journée Internationale des Profs de français (JIPF) en er is de nieuwsbrief die 4 tot 6 keer per jaar verschijnt. Uitwisseling staat bij al deze activiteiten voorop! Verder bieden we je inspiratie voor activiteiten op de Dag van de Franse taal en sinds schooljaar 2023-2024 bestaat er zelfs een concours interscolaire voor het basisonderwijs.
We zijn aanwezig op congressen en bijeenkomsten om aandacht te vragen voor Frans in het basisonderwijs. Vanuit het sectiebestuur van Levende Talen Frans wordt op het gebied van Vroeg Frans contact onderhouden met belangrijke partners (o.a. Institut Français, Alliance Française, Nuffic) en worden de ontwikkelingen in het vroeg vreemdetalenonderwijs en het primair onderwijs nauwlettend gevolgd.
Tip: kijk op het tabblad Professionalisering om te zien wat de eerstvolgende activiteiten zijn en schrijf je snel in!
Nieuwsbrief
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Levende Talen Vroeg Frans heeft een eigen nieuwsbrief met o.a. interviews met docenten, tips voor lesmateriaal, informatie over nieuwe lesmethodes, boekentips, app-tips en natuurlijk een agenda met een overzicht van de komende Café & Croissant Junior themasessies, de Club de Lecture en andere activiteiten op het gebied van vroeg Frans zoals webinars, cursussen en workshops. Schrijf je in voor de Nieuwsbrief Levende Talen Vroeg Frans via dit aanmeldformulier.
Veelgestelde vragen
Wat wordt verstaan onder ‘Vroeg Frans’?
In Nederland bedoelen we met Vroeg Frans het onderwijs in de Franse taal aan kinderen in de basisschoolleeftijd, van 4-12 jaar, dus voordat het Frans als schoolvak wordt onderwezen op de middelbare school (als een van de moderne vreemde talen naast het verplichte Engels).
Ook in Frankrijk kennen ze Vroeg Frans (français précoce) maar het heeft dan wel een andere betekenis: het is het aanbieden van Franse les aan kinderen voordat ze naar school gaan, dus aan les tout-petits! Als je wil uitleggen dat je Franse les aan jonge (niet francofone) kinderen in de basisschoolleeftijd geeft, kun je dus beter spreken van l’enseignement FLE aux enfants: onderwijs in français langue étrangère (FLE) aan kinderen.
Bestaat er een overzicht van alle basisscholen in Nederland die Franse les aanbieden?
Er is op dit moment geen compleet overzicht van alle basisscholen waar Franse les wordt gegeven. Het Nuffic (Nederlandse organisatie voor internationalisering van het onderwijs) maakte in 2018 wel een mooi overzicht van basisscholen waar Franse (of Duitse) les werd gegeven. Dit overzicht is helaas niet compleet en niet meer actueel. Daarnaast staan er zowel scholen op die Franse les gedurende het gehele curriculum verzorgen als scholen die alleen een beperkt aantal Franse lessen aanbieden.
Levende Talen Vroeg Frans krijgt graag zicht op de basisscholen waar Franse les wordt gegeven. Wil je ons helpen en wordt er op jouw school Franse les gegeven (thema-lessen, lesreeks of een heel schooljaar)? Breng ons dan op de hoogte en stuur een mail!
Stel dat je Franse les wil geven in het basisonderwijs, welke opleiding heb je dan nodig?
Hierover lees je meer op het tabblad professionalisering, onder het kopje ‘overige suggesties voor bij- en nascholing’.
Bestaan er regelingen om opleidingen en specialisatiecursussen te volgen?
Vroeg Frans is een van de prioriteiten van L’Institut Français des Pays-Bas (IFNL), het Franse instituut voor taal en cultuur in Nederland. Docenten die Franse les geven aan kinderen en behoefte hebben aan bij- of nascholing, kunnen dan ook op de steun van IFNL rekenen. Regelmatig stelt het IFNL beurzen beschikbaar voor zomercursussen voor docenten Frans uit het voortgezet en primair onderwijs. Houd hiervoor de website in de gaten.
Hoe kom je in contact met een school of een BSO die openstaat voor Franse les?
Deze vraag komt regelmatig terug op de Café & Croissant Junior bijeenkomsten die we organiseren! Benader een basisschool of BSO via je netwerk, bied een gratis proefles aan tijdens de Dag van de Franse taal of benader een school die extra activiteiten aanbiedt aan leerlingen die iets meer uitdaging nodig hebben.
De school heeft wel interesse maar heeft geen middelen om te betalen voor de Franse lessen.
Tout travail mérite salaire! Dus ook jouw Franse lessen mogen betaald worden. Afhankelijk van jouw situatie kun je een zzp-vergoeding vragen, kun je in vaste dienst van een school werken of kun je een vrijwilligersvergoeding vragen.
Aarzelt een basisschool om te beginnen met Franse les vanwege de kosten? Wijs de school dan op mogelijkheden voor het aanvragen van een subsidie in het kader van internationalisering of wereldburgerschap. Voorheen was de IFO (subsidie Internationalisering Funderend Onderwijs) daarvoor de meest geschikte subsidie. Deze regeling was erop gericht dat scholen internationalisering opnamen in het schoolbeleid (zowel in het primair als het voortgezet onderwijs). De subsidie kon vanaf 1 november worden aangevraagd voor het volgende kalenderjaar. Bij het Nuffic (organisatie voor internationalisering van het onderwijs) weten ze er alles van. Kijk hier voor meer informatie over de huidige mogelijkheden.
Welke thema’s worden besproken tijdens Café & Croissant Junior bijeenkomsten?
In de afgelopen jaren zijn er themabijeenkomsten geweest over de meest uiteenlopende onderwerpen zoals bijvoorbeeld starten met Franse les op de basisschool of BSO, de beste apps voor in je Franse les, spreekvaardigheid, de leukste spelletjes, Franse les voor les tout-petits, theaterwerkvormen, les Jeux Olympiques, Franse les en leren-leren, en bewegend Frans leren. Als je zelf een leuk thema weet waar collega-docenten mogelijk ook interesse in hebben, mail ons dan gerust!
Wat moet ik me voorstellen bij een Café & Croissant Junior bijeenkomst?
Tijdens deze netwerkbijeenkomsten kun je tot maximaal 10 vakcollega’s ontmoeten (kleine groepen want uitwisseling en ontmoeting staat voorop). Na aanmelding krijg je informatie over de exacte locatie, meestal is dit een café in de buurt van het centraal station van Utrecht. Onder het genot van een café en een croissant doen we eerst een voorstelrondje, dan een korte inleiding op het onderwerp en vervolgens gaan we ervaringen en tips uitwisselen. Uitwisseling staat voorop maar ook als je weinig ervaring hebt, ben je van harte welkom. Wie weet, heb je nog een leuk spelletje dat je mee kunt nemen om te laten zien, heb je een goede boekentip of heb je al voorkennis over het onderwerp? Kijk op het tabblad Professionalisering wanneer de eerstvolgende bijeenkomst is en schrijf je gelijk in!
Zijn de bijeenkomsten Café & Croissant Junior alleen voor docenten in het basisonderwijs?
Omdat er in Nederland geen opleiding is om docent in het basisonderwijs te worden, is juist voor deze docenten de ontmoeting en uitwisseling van ervaringen en tips belangrijk. De thema’s en de speelse aanpak van het lesgeven passen zeker ook bij de lessen Frans in de brugklas. Als docent Frans in de brugklas ben je dus ook van harte welkom om aan te sluiten om jouw ervaringen uit te wisselen en inspiratie op te doen!
Wat wordt bedoeld met vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto)?
Franse les op de basisschool kan in allerlei vormen worden aangeboden: een thema-les, een eenmalige of een jaarlijkse lesreeks of bijvoorbeeld Franse les gedurende een heel schooljaar in groep 8. Bij een vvto-school (school voor vroeg vreemdetalenonderwijs) wordt de vreemde taal aangeboden gedurende het hele curriculum, dus vanaf groep 1.
Wat is DELF Prim?
Het Franse Ministerie van Onderwijs (Ministère français de l’Éducation Nationale) geeft diploma’s uit voor de beheersing van het Frans, op allerlei niveaus. DELF-diploma’s (Diplôme d’Études en Langue Française) zijn internationaal erkend. Speciaal voor het basisonderwijs werd DELF Prim ontwikkeld. Het niveau is gelijk aan de andere DELF examens op A1.1 tot A2 niveau (ERK) maar de onderwerpen van het DELF Prim zijn toegespitst op kinderen in de leeftijd van 7 tot 12 jaar. Tijdens het examen wordt er getoetst op spreek-, luister-, lees- en schrijfvaardigheid.
Voor Nederlandse leerlingen die net kennismaken met de Franse taal en nog geen voorkennis hebben, is dit niveau vrij hoog (omdat er op alle vaardigheden wordt getoetst) maar dit hangt natuurlijk ook af van het aantal lesuren. Er is al een DELF Prim vanaf niveau A1.1. Zie voor meer informatie en inschrijving de website van het Institut Français des Pays-Bas.
Waar kan ik terecht met overige vragen over Franse les in het basisonderwijs?
Ons contactadres voor vragen over Franse les in het basisonderwijs is vroegfrans@levendetalenfrans.nl .
Lesmateriaal PO
Op deze pagina verzamelen we lesmateriaal, tips en inspiratie om jouw Franse lessen in het basisonderwijs en brugklas tot een succes te maken. Heb jij zelf lesmateriaal ontwikkeld dat je graag zou willen delen met andere docenten? Neem dan contact met ons op!
- Lesmethodes Frans in het basisonderwijs / FLE enfants
- Tips uit themabijeenkomsten
- Handige websites voor lesmateriaal
Lesmethodes Frans in het basisonderwijs / FLE enfants
Gratis lesreeksen
In het gratis lespakket Frans voor groep 7 en 8 (ontwikkeld door Olga Buters (DeFranseJuf) en Sandra van Die) vind je werkbladen voor acht vrolijke lessen vol muziek, filmpjes en spelletjes (inclusief een handleiding voor de docent).
Het lespakket Frans voor groep 7 en 8 van José Buijs (lid Didaktiekcommissie Levende Talen) biedt 10 lessen variërend van leenwoorden, spelletjes, klokkijken en Frankrijkkennis.
Op deze site van het Nuffic (Nederlandse organisatie voor internationalisering van het onderwijs) vind je tips voor lesmaterialen en de gratis online lesmethode Elena.
L’Alliance Française des Pays-Bas (AF) bevordert de Franse taal en cultuur én die van het land waar zij gevestigd is, onder meer door het geven van taalcursussen. Verschillende Alliances bieden kindercursussen Frans aan. Voor de hele kleintjes heeft de Alliance Française in samenwerking met het Institut Français de gratis online cursus Le Petit Poilu ontwikkeld.
Franse taalspelletjes
Wil je jouw leerlingen spelenderwijs laten kennismaken met de Franse taal en cultuur? Dan is dit spellenboek echt iets voor jou: 15 kant-en-klare Franse spelideeën voor basisschool en brugklas, inclusief materiaal: galgje (le jeu du pendu), leenwoordenbingo, telspelletjes, letterlotto en veel muziek. Het boekje werd oorspronkelijk gemaakt voor de Dag van de Franse Taal in 2022.
Franse lesmethodes op A1.1 niveau
Er zijn veel leuke Franse lesmethoden op A1.1 niveau. Deze boeken zijn voor de Nederlandse ‘tout débutants’ soms nog iets te moeilijk omdat alles in het Frans staat, ook de opdrachten. Maar de lesmethodes kunnen zeker als inspiratie dienen: vaak kun je er leuke oefeningen uit halen. Titels van bekende uitgevers zijn bijvoorbeeld: Hourra !, Macaron, Jus d’Orange, Cap sur.., Sésame, Léo et Théo, Passe passe, Les loustics, Tip Top!, Zoom, Ludo et ses amis.
Raadpleeg zeker ook de site van De Franse Juf die verschillende lesmethoden heeft beoordeeld.
Tips uit themabijeenkomsten
Iedere 6 weken organiseert Levende Talen Vroeg Frans (voorheen: Platform Vroeg Frans) een Café & Croissant Junior-bijeenkomst voor docenten, om tips en ervaringen met Franse les aan kinderen van 4-12 jaar uit te wisselen. Daarnaast wordt er tweejaarlijks een Club de Lecture georganiseerd. Elke sessie heeft een ander thema. De gedeelde kennis en ervaringen leggen we regelmatig vast op virtuele prikborden, zodat iedereen er later nog gebruik van kan maken. Bekijk de lesideeën en laat je inspireren!
De leukste Franse lesideeën voor de basisschool
Franse lesideeën voor groep 7/8
Franse les voor peuters en kleuters
De leukste escaperooms voor de Franse les
De leukste Franse liedjes voor kinderen
De leukste Franse kinderboeken
De leukste leestips voor kinderen van 4-12 jaar (uit de Club de lecture)
Webinars van het Institut Français NL
Het Institut Français NL heeft drie webinars Vroeg Frans georganiseerd, waarvan ze de Digipads met heel veel inspiratie en lesideeën hebben gedeeld op hun site. De webinars werden verzorgd door Eugenie Blaise en Pauline Tournou en droegen de thema’s: littérature jeunesse, utiliser les courts-métrages d’animation, en utiliser les arts visuels en classe de FLE précoce.. Zeker de moeite waard om te bekijken!
Handige websites voor lesmateriaal
– De Franse Juf
– NUFFIC
– IF Profs
– TV5MONDE
– Le plaisir d’apprendre
– Les fabuleuses du FLE
– La petite école du FLE
JIPF PO VO MBO HO
Levende Talen Frans is aangesloten bij de Commission Européenne de l’Ouest (CEO) van de Fédération Internationale des Professeurs de Français (FIPF). Om het beroep van docent Frans wereldwijd te promoten, heeft de FIPF de Journée internationale des professeurs de français (JIPF) in het leven geroepen. De JIPF wordt altijd in november gevierd. Op deze dag staan (toekomstige) docenten Frans centraal en wordt het belang en de meerwaarde van het onderwijs in de Franse taal en cultuur internationaal erkend en uitgedragen. Levende Talen Frans verbindt zich hieraan en organiseert jaarlijks een feestelijk maar tegelijkertijd inhoudelijk programma. Ieder jaar wordt er door het Comité international d’organisation een thema gekozen.
JIPF eerdere edities
Levende Talen Frans is aangesloten bij de Commission Européenne de l’Ouest (CEO) van de Fédération Internationale des Professeurs de Français (FIPF). Om het beroep van docent Frans wereldwijd te promoten, heeft de FIPF de Journée internationale des professeurs de français (JIPF)in het leven geroepen.
JIPF 2024: Toutes championnes, tous champions, porteurs de la flamme francophone
Donderdag 21 november 2024 werd wereldwijd de jaarlijkse JIPF gevierd. Samen met het Institut français NL organiseerde Levende Talen Frans een afwisselend programma voor studenten aan de lerarenopleidingen, docenten in het MBO, in het PO en docenten in het VO. Inge Elferink (LTF) vertelde meer over de vele activiteiten van Levende Talen Frans, over vakvernieuwing en wat het lidmaatschap van onze vakvereniging en vakbond voor docenten kan betekenen. Laurie-Anne Pecqueux (IFNL) sprak onder andere over het belang van samenwerking en van netwerken, bijvoorbeeld via IFprofs of zoals tijdens de JIPF, en présentiel.
Geïnspireerd door het filmhuis waar deze feestelijke dag plaatsvond, verzorgde Eugénie Blaise (Alliance Française Utrecht) het atelier 1, 2, 3 … action! Enseigner le français avec IFcinéma. Merel Hollander verzorgde een online Café & Croissant Junior-bijeenkomst voor docenten Frans in basisonderwijs en brugklas. Tussendoor werd er speciaal voor de JIPF-deelnemers nog een Franse film gedraaid ‘Un métier sérieux’. Verder waren er tables rondes waar ideeën en ervaringen werden uitgewisseld over vakvernieuwing, IFprofs, internationalisering en natuurlijk werd er ook verder gesproken over het gebruik van film in de klas. Docenten en studenten gingen naar huis met nieuwe inspiratie en een tas vol mooie materialen beschikbaar gesteld door IFNL, TV5MONDE, Nuffic en ThiemeMeulenhoff. Juist nu ons vak zo onder druk staat, is het goed en belangrijk om elkaar op te zoeken en ook samen ons mooie vak te vieren en elkaar te inspireren. We sloten de dag dan ook positief af met het internationale thema van deze JIPF: Nous sommes toutes championnes, tous champions : porteurs de la flamme francophone !
JIPF 2023: Fières et fiers d’enseigner le français !
Met ondersteuning van de FIPF, het IFPB en de AF organiseerde Levende Talen Frans op 23 november 2023 een groot evenement in de Openbare Bibliotheek in Amsterdam. Docenten Frans uit alle hoeken van Nederland (in opleiding, uit het beroepsonderwijs, voortgezet onderwijs én basisonderwijs) kwamen bijeen om een gezellig én leerzaam programma te volgen. Het thema was fières et fiers d’enseigner le français ! Tijdens het afwisselende dagprogramma werd aandacht besteed aan het thema en de belangrijke bijdrage die docenten Frans elke dag leveren maar er was ook tijd om ervaringen uit te wisselen en na te denken over verbeteringen van ons vak.
Voor docenten in opleiding was er een atelier ludique sur la BD numérique (door Eugénie BLAISE). Met een online brainstormsessie zetten docenten uit het beroepsonderwijs een eerste stap in de ontwikkeling van het nieuwe LTF réseau mbo. Docenten Frans uit het basisonderwijs bespraken online praktische lesideeën om het thema être fier et fiers in de les te kunnen gebruiken. De dag werd afgesloten met een lezing door Sebastiaan Dönszelmann die het wereldwijde thema van deze dag (être fier et fiers d’enseigner le français) kritisch aan de orde stelde. Kunnen we nog trots zijn op het beroep van leraar Frans en hoe ziet ons beroep er in de toekomst uit? Aan de hand van een aantal stellingen werden tijdens de table ronde met speciale gasten Florentine Krijnen en Daniela Fasoglio alle ontwikkelingen die ons te wachten staan, verkend. De conclusie? Oui, nous sommes fiers et fiers d’enseigner le français, à présent et à l’avenir !