HO
Lettres à de jeunes professeurs
Als ervaren docent Frans heb je in de afgelopen jaren ongetwijfeld veel wijsheid verzameld over het lesgeven. Geïnspireerd door de Lettre à un jeune professeur van de Franse onderwijspedagoog Philippe Meirieu *), vragen we je in dit nieuwe internationale concours om je ervaring en expertise door te geven aan een (denkbeeldige) beginnende docent Frans. Wat had je zelf graag willen weten aan de start van je carrière als docent Frans? Welke belangrijke tips zou je een beginnende docent Frans in de huidige tijd graag mee willen geven? We nodigen je graag uit om je ideeën weer te geven in briefvorm.
Schrijf deze brief in het Nederlands of in het Frans en stuur deze uiterlijk 21 januari 2025 naar dit adres onder vermelding van Lettres à de jeunes professeurs.
Meer uitleg over het concours vind je in deze video van de Commission de l’Europe de l’Ouest (CEO)van de Fédération internationale des professeurs de français (FIPF) en de parrain van het project: Philippe Meirieu en op dit affiche.
Neem voordat je gaat schrijven goed het règlement door, zodat je weet aan welke eisen je inzending moet voldoen. Mocht je hierover nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.
De brief mag zowel in het Nederlands als in het Frans geschreven worden. Na de nationale selectie sturen we de beste brief door naar de internationale jury. Mocht het nodig zijn, dan helpen we met de vertaling. De winnende brieven worden gepubliceerd in een bundel en opgenomen als podcast.
Er zijn mooie prijzen te winnen. Participez !
*) Het boek Brief aan de beginnende leraar van Philippe Meirieu is een inspirerend werk dat zich richt tot startende docenten en hen begeleidt in de complexe realiteit van het onderwijs. Meirieu benadrukt de belangrijke rol van de leraar als drager van kennis, cultuur en hoop in een tijd van maatschappelijke veranderingen en uitdagingen. Met een mix van filosofische inzichten, praktische adviezen en pedagogische reflecties, biedt dit boek een waardevol perspectief op de unieke verantwoordelijkheid en voldoening die het leraarschap met zich meebrengt. Voor docenten Frans biedt dit werk extra inspiratie: het daagt uit om met passie en zorgvuldigheid taal en cultuur over te dragen en daarbij leerlingen te betrekken in een wereld van wederzijds begrip en verbondenheid. Een must-read voor iedereen die zijn vak met trots en reflectie wil uitoefenen!
[6-12-2024 in het Nederlands uitgebracht door Telos Uitgevers; ISBN : 9789083407951]
Inspiratie
Hoewel deze website van LTF zich vooral richt op het onderwijs, geven wij jullie ook graag wat inspiratietips om op een leuke manier met de Franse taal bezig te zijn. Op de pagina Uit met Frans vind je informatie over Franse films, theater, muziek, lezingen en tentoonstellingen. De pagina Franstalige muziek heeft allerlei afspeellijsten met muziek uit verschillende tijdsperiodes en met verschillende muziekgenres.
Netwerken HO
Voor het hoger onderwijs bestaan er verschillende réseaux om collega’s te leren kennen, netwerken te versterken, ervaringen en ideeën uit te wisselen en samen te werken aan professionalisering. Zeker nu ons vak onder druk staat, is het van belang om met collega’s ervaringen uit te kunnen wisselen en samen de positie van het Frans en onze netwerken te versterken! Lees hieronder over de verschillende mogelijkheden.
Netwerk toekomstige leraren
Het netwerk toekomstige leraren verenigt studenten aan een lerarenopleiding Frans en startende docenten die nog geen bevoegdheid hebben. Tijdens diverse activiteiten (bijvoorbeeld de Journée Internationale des Professeurs de français) kun je andere studenten en startende docenten ontmoeten, fysiek of online, elkaar beter leren kennen, ervaringen uitwisselen en samen aan de slag gaan met nieuwe inzichten.
Wil je graag op de hoogte blijven en/of vind je het leuk om mee te denken over activiteiten voor dit netwerk? Stuur ons dan een mail.
Tip: Een handig document om je op weg te helpen als beginnend docent Frans is de Docentengids Frans en kijk vooral ook op de pagina voor docenten vo!
Netwerk lerarenopleiders
Ben je werkzaam als lerarenopleider Frans en vind je het leuk om naast de uitwisselingen en werkconferenties van het Platform Lerarenopleiders voor alle moderne vreemde talen je collega’s Frans beter te leren kennen, ervaringen uit te wisselen en samen aan de slag te gaan met nieuwe inzichten, dan is dit netwerk iets voor jou!
Wil je graag op de hoogte te blijven van activiteiten en/of meedenken over activiteiten voor het netwerk voor lerarenopleiders Frans? Stuur ons dan een mail.
Tip: Sluit je ook aan bij het kennisnetwerk Platform Frans van de Stichting van Romanisten aan Nederlandse Universiteiten (SRNU) en het Kenniscentrum Frankrijk-Nederland (KFN)!
Netwerk docenten hbo
Ben je geen lerarenopleider maar docent Frans aan een van de beroepsopleidingen Logistiek & Economie, International Business and Languages (IBL), de HEBO (hogere economische beroepsopleiding)/European Studies, de opleiding voor vertaler en/of tolk Frans of een andere beroepsopleiding waarin het Frans een rol speelt? Dan is het netwerk voor docenten Frans in het hbo iets voor jou.
Wil je graag op de hoogte blijven of vind je het leuk om mee te denken over activiteiten voor dit netwerk? Stuur ons dan een mail.
Tip: Sluit je ook aan bij het kennisnetwerk Platform Frans van de Stichting van Romanisten aan Nederlandse Universiteiten (SRNU) en het Kenniscentrum Frankrijk-Nederland (KFN)!
Netwerk docenten wo
Als docent Frans in het wo ben je waarschijnlijk al bekend met het kennisnetwerk Platform Frans van de Stichting van Romanisten aan Nederlandse Universiteiten (SRNU) en het Kenniscentrum Frankrijk-Nederland (KFN).
Als je ideeën hebt voor activiteiten specifiek voor de kleine groep docenten in het wetenschappelijk onderwijs, of ideeën hebt voor een van onze andere docenten-netwerken, neem dan vooral contact met ons op via.
Réseau WO
Tekst door Inge
Toekomstige leraren
Ben je student aan een lerarenopleiding Frans of ben je startend als docent maar heb je nog geen bevoegdheid, dan is dit netwerk iets voor jou! Tijdens diverse activiteiten kun je andere studenten en startende docenten ontmoeten, fysiek of online, elkaar beter leren kennen, ervaringen uitwisselen en samen aan de slag gaan met nieuwe inzichten. Dit kan bijvoorbeeld tijdens de Journée internationale des professeurs de français (JIPF).
Een handig document om je op weg te helpen als beginnend docent Frans is de Docentengids Frans.
Wil je graag op hoogte blijven van activiteiten specifiek voor toekomstige docenten, meld je dan hier aan. Vind je het leuk om mee te denken over andere interessante activiteiten voor dit réseau ? Stuur dan een bericht naar hetzelfde adres.
Lerarenopleiders
Ben je werkzaam als lerarenopleider Frans en vind je het leuk om naast de uitwisselingen en werkconferenties van het Platform Lerarenopleiders voor alle vreemde talen je collega’s Frans beter te leren kennen, ervaringen uit te wisselen en samen aan de slag te gaan met nieuwe inzichten, dan is dit netwerk iets voor jou!
Wil je graag op hoogte blijven van activiteiten specifiek voor lerarenopleiders Frans, meld je dan hier aan. Vind je het leuk om mee te denken over interessante activiteiten voor dit réseau ? Stuur dan een bericht naar hetzelfde adres.
Docenten overige beroepsopleidingen
Ben je docent van een van de beroepsopleidingen Logistiek & Economie, International Business and Languages (IBL), de HEBO (hogere economische beroepsopleiding)/European Studies, de opleiding voor vertaler en/of tolk Frans of een andere beroepsopleiding waarin Frans een rol speelt en lijkt het je leuk om collega’s van andere opleidingen te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen en samen te professionaliseren, dan komen we graag met je in contact.
Vind je het leuk om mee te denken over interessante activiteiten voor één van deze réseaux ? Stuur dan een bericht naar dit adres.
Professionalisering
Hieronder vind je tips voor het bijhouden van je vak als docent Frans in het voortgezet onderwijs in de vorm van bij- en nascholing. Zo lees je meer over het tweejaarlijks Nationaal Congres Frans, over het jaarlijkse congres van Levende Talen, nascholing en andere activiteiten die je helpen om je vakkennis ‘à jour’ te houden.
Agenda en activiteiten- Nationaal Congres Frans
- Congres Levende Talen
- Overige suggesties voor bij- en nascholing
Agenda en activiteiten
| 17 januari 2025 | Dag van Taal, Kunsten en Cultuur (RUG) – Groningen | meer informatie |
| 31 januari 2025 | Nascholingsdag Talen, ICLON – Leiden | meer informatie |
| 11 februari 2025 | Bijeenkomst Réseau HO – HAN | |
| 20 maart 2025 | Dag van de Franse Taal | |
| 10-17 juli 2025 | Congrès mondial FIPF, Les utopies francophones en tous genres – Besançon | meer informatie |
Nationaal Congres Frans
Het volgende tweejaarlijkse Congres Frans van Levende Talen (Congrès des professeurs du français) zal plaatsvinden in maart 2026.
Het laatste congres vond plaats op 7 en 8 maart 2024. De Congrescommissie Frans van Levende Talen had een geweldig programma georganiseerd binnen het thema ‘Le français passe partout’. Met verschillende ateliers, lezingen en activiteiten was het weer een bron van inspiratie, ontmoeting en uitwisseling. Het congres werd symbolisch geopend met een clé passe-partout, door Monsieur l’ambassadeur de France François Alabrune. Het bestuur van Levende Talen Frans was aanwezig om meer te kunnen vertellen over de activiteiten voor docenten in opleiding, docenten uit het beroepsonderwijs, voortgezet onderwijs én basisonderwijs op het gebied van bijvoorbeeld vakvernieuwing, de prix du jeune lecteur, het concours interscolaire, Vroeg Frans en onze didactiekcommissie. Er werden ideeën uitgewisseld, wensen en uitdagingen gedeeld en natuurlijk werd ook het belang benadrukt van een goede samenwerking met elkaar en met partners binnen het vakgebied. Juist nu het gaat om vakvernieuwing en de koppeling naar de lespraktijk zijn deze samenwerkingen voor ons van grote waarde.
Congres Levende Talen
Een maal per jaar in november wordt het Congres Levende Talen georganiseerd. Tijdens het congres vinden de uitreikingen van het Europees Talenlabel en de Gerard Westhoff talendidactiekprijs plaats. Wanneer de exacte datum bekend is, worden hier alle gegevens bekend gemaakt.
Overige suggesties voor bij- en nascholing
FIPF
Bekijk de site van de FIPF, de Fédération internationale des professeurs de français, om op de hoogte te blijven van wat er wereldwijd wordt georganiseerd voor docenten Frans. Om de vier jaar wordt er ook een congres georganiseerd. Het eerstvolgende congres staat gepland van 10 – 17 juli 2025 in Besançon en draagt het thema ‘Les utopies francophones en tous genres’.
CEO-FIPF
De CEO (Commission de l’Europe de l’Ouest) is een van de acht commissies van de FIPF. Op deze site kun je lezen wat zij organiseren voor docenten Frans. In samenwerking met de CECO (Commission de l’Europe Centrale et Orientale) organiseren zij om de twee jaar een congres voor docenten Frans. Na het congres in Boekarest (september 2024) zal het eerstvolgende congres dus in 2026 worden georganiseerd.
Vakvernieuwing / feedbacksessies
Extra urgent en relevant zijn momenteel de feedback bijeenkomsten rondom de eindtermen en kerndoelen, in het kader van de ontwikkelingen op het gebied van vakvernieuwing. Je wordt bijgepraat en kunt daarnaast ook zelf een stem zijn die representatief is voor docenten Frans in heel Nederland: uiteindelijk zijn wij degenen die de vernieuwingen moeten gaan implementeren in de lespraktijk, dus wees welkom en denk mee!
Cursussen in het buitenland
Wil je liever cursussen volgen in het buitenland, dan is de organisatie CAVILAM een aanrader met een divers aanbod aan cursussen. Verder heeft het CIEP in opdracht van het Franse ministerie van Onderwijs, een lijst met opleidingen opgesteld die voldoen aan een nationaal kwaliteitslabel.
DELF in de klas
Wil je DELF-examinator worden of DELF Scolaire/Junior aan gaan bieden op je school, dan kun je terecht bij het Institut français des Pays-Bas voor een cursus. Zij werken samen met France Education International. Ben je al examinator maar wil je je verder ontwikkelen of op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen? Dan kun je onder andere zoeken naar online bijscholingen op deze site.
Franse les geven in het basisonderwijs
In Nederland is er geen opleiding die opleidt tot docent Frans in het basisonderwijs. Je kunt je wel op verschillende manieren specialiseren, afhankelijk van jouw achtergrond in het basisonderwijs of in de Franse taal. Ter voorbereiding op een Café & Croissant Junior maakten DeFranseJuf en het Platform Vroeg Frans in maart 2022 samen een dossier met tips voor relevante opleidingen, webinars en vakliteratuur.
Ook op de site van het Nuffic vind je meer over nascholing en opleiding en zelfs een module ‘Buurtaalonderwijs’. Tijdens het schooljaar 2023 – 2024 verzorgde het Institut Français des Pays-Bas drie webinaires op het gebied van Vroeg Frans. Regelmatig stelt het instituut ook beurzen beschikbaar voor zomercursussen voor docenten Frans uit het voortgezet en primair onderwijs. Houd hiervoor de website in de gaten.
Nascholingsdag Talen (ICLON)
Het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON) organiseert jaarlijks een Nascholingsdag Talen.
Netwerkmiddag docenten en studenten Duits en Frans (NHL Stenden)
NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden organiseert jaarlijks in april een netwerkmiddag voor docenten en studenten Duits en Frans. Er zijn presentaties, workshops, een informatiemarkt en volop mogelijkheden om collega’s te ontmoeten. Houd de website van NHL Stenden in de gaten.
Activiteiten en bijeenkomsten van AlfaGammapartners
AlfaGammapartners is een initiatief van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het netwerk voor vo-docenten van Alfa- en Gammavakken heeft een vaksteunpunt MVT dat havo en vwo docenten uit het voortgezet onderwijs met elkaar in contact wil brengen met een aanbod van workshops, bijeenkomsten en lezingen over de laatste wetenschappelijke inzichten. Meld je aan voor hun nieuwsbrief en lees meer over dit initiatief op hun website.
Dag van Taal, Kunsten en Cultuur (RUG)
Het Expertisecentrum Vakdidactiek Noord (Rijksuniversiteit Groningen) organiseert samen met de NHL Stenden Hogeschool en de Hanzehogeschool jaarlijks een studiedag. Op deze dag word je bijgesproken over de laatste (wetenschappelijke) ontwikkelingen op het gebied van talen, kunsten en cultuur. Er is volop aandacht voor toepassingen van deze ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs. Lees op de website meer over deze jaarlijkse studiedag!
Docentendag (Radboud Universiteit)
De afdeling Romaanse Talen & Culturen, in samenwerking met het Radboud Pre-University College of Society, organiseert jaarlijks een docentendag met een programma met lezingen, workshops en sprekers. Kijk op de site en vind meer informatie over de docentendag en andere mogelijkheden tot nascholing zoals netwerkbijeenkomsten en postacademische cursussen voor vo-docenten.
MVT-conferentie (HAN en Radboud Docenten Academie)
In juni 2024 vond de eerste Moderne Vreemde Talen (MVT) conferentie plaats in Arnhem, georganiseerd door de HAN en de Radboud Docenten Academie. Het thema was ‘Het talenonderwijs van morgen’ en er waren verschillende presentaties met good-practices, rondetafelgesprekken en workshops. Houd voor nieuwe activiteiten de site van de HAN en de nascholingspagina van de Radboud Docenten Academie in de gaten!
Conferentie Taal in mbo (voor mbo docenten)
Het Kennispunt MBO Taal en Rekenen is dé plek waar mbo-scholen informatie kunnen vinden en krijgen over regelgeving, onderwijs en examinering van taal en rekenen. In november 2024 staat de conferentie BeroepskapiTAAL op het programma. Lees hier meer over op de website.
Linq (Nuffic)
De Nederlandse organisatie voor internationalisering in het onderwijs (Nuffic) heeft een netwerk van docenten Frans en Duits uit het Nederlands voortgezet onderwijs. Op hun website lees je meer over de Linq-didactiek, Linq-bijeenkomsten en je kunt je aanmelden voor een nieuwsbrief.
Platform Frans
Het kennisnetwerk Platform Frans van de Stichting van Romanisten aan Nederlandse Universiteiten (SRNU) en het Kenniscentrum Frankrijk-Nederland (KFN) is een netwerk van deskundigen op het gebied van de Franse taal en cultuur. Het ledenbestand bestaat vooral uit wetenschappers, docenten, lerarenopleiders, tolken, vertalers, journalisten, beleidsmakers en ondernemers. Platform Frans bundelt en verspreidt informatie over dit kennisgebied en fungeert als vraagbaak voor iedereen die op zoek is naar specifieke kennis of expertise met betrekking tot de Franstalige wereld. Abonneer je op hun nieuwsbrief om op de hoogte te blijven!
Platform lerarenopleiders
Samen met Levende Talen ontwikkelt het Expertisecentrum mvt sinds maart 2007 initiatieven om aan de professionalisering van eerste- en tweedegraads lerarenopleiders bij te dragen. In dit kader faciliteert het Expertisecentrum mvt het Platform lerarenopleiders: er is een online platform om didactisch materiaal uit te wisselen en er zijn werkconferenties voor mvt-opleiders. Blijf op de hoogte van alle activiteiten en ander interessant nieuws voor lerarenopleiders mvt en neem een kijkje op de website.
Alfa4all
Alfa4all biedt vakinhoudelijke bijscholingscursussen voor aankomende docenten en docenten die hun vakinhoudelijke kennis willen verdiepen. Het is een initiatief van de faculteiten Geesteswetenschappen/ Letteren van de Nederlandse universiteiten gezamenlijk om het tekort aan leraren in deze taalvakken tegen te gaan. De cursussen zijn in eerste instantie bedoeld voor mensen die eerstegraads docent willen worden maar die nog niet toelaatbaar zijn tot de lerarenopleiding vanwege onvoldoende vakinhoudelijke kennis. Maar ook ‘zittende’ docenten die verdieping binnen hun vak zoeken zijn welkom. Lees meer over verdieping of nascholing op hun website.
Nascholing in het buitenland
Op deze website van de Ambassade de France aux Pays-Bas, kun je meer informatie lezen over nascholing voor docenten Frans, onder andere bij CIEP, CLA en Cavilam. Kijk ook op de site van het Nuffic omdat er voor sommige van deze nascholingen of onderwijskundige studiereizen in het buitenland subsidie kan worden aangevraagd!
Abonnementen op tijdschriften
Leden van Levende Talen ontvangen acht keer per jaar Levende Talen Magazine, een onafhankelijk, praktijkgericht en journalistiek tijdschrift met artikelen over moedertaaldidactiek en vreemdetalendidactiek. HetLevende Talen Tijdschrift met artikelen die een meer wetenschappelijk karakter hebben, verschijnt vier keer per jaar. Lees meer op de website van Levende Talen.
Het Franstalige tijdschrift Le français dans le monde (FDLM) is wereldwijd het tijdschrift voor docenten Frans als vreemde taal (français langue étrangère). Blader artikelen door en lees meer over een abonnement op de website.
Onze zusterorganisatie Professeurs de français en Flandre (ProFFF) geeft ook een ledentijdschrift uit. Meer informatie vind je op hun website.
En als cerise sur le gâteau is er natuurlijk de nieuwsbrief van Levende Talen Frans en kun je je aanmelden voor een van onze netwerken of bijeenkomsten!
Eerdere edities
In schooljaar 2023-2024 vond de 16e editie van de Prix du Jeune Lecteur plaats. Tijdens deze editie had de docent, samen met zijn/haar klas, voor het eerst de keuze uit een roman (Sale gosse van Mathieu Palain) of een bande dessinée (Ces jours qui disparaissent van Timothé le Boucher). De BD is natuurlijk erg populair in Frankrijk en is een genre op zichzelf binnen de francofone leescultuur. Bij de opdrachten werd onderscheid gemaakt in het taalniveau van de deelnemende leerlingen. Voor zowel categorie A (vwo 4, havo 4 en havo 5) als categorie B (vwo 5, vwo 6 en HBO leerjaar 1) werden er bij beide titels opdrachten gemaakt.
In onderstaande lijst vind je een overzicht van titels uit eerdere edities. Als je op de desbetreffende titel klikt, wordt er een zip-file gedownload waarin alle informatie te vinden is: de opdrachten, het dossier pédagogique en de liste de vocabulaire – nog steeds leuk om eens in de les te gebruiken. Au plaisir de vous revoir lors de la prochaine édition !
Philippe Grimbert: Un Secret
Philippe Claudel: La petite fille
Fouad Laroui: Malika
Marie-Aude Murail: Le Hollandais
Delphine de Vigan: No et Moi
Mahi Binebine: Les Etoiles
Yasmina Reza: Le Dieu du carnage
J-C Rufin: Le Collier Rouge
David Foenkinos: Charlotte
Gaël Faye: Petit pays
Faïza Guène: Un homme, ça ne pleure pas
Nadir Dendoune: Nos rêves de pauvres
Kijk in dit filmfragment tussen minuut 2 en minuut 8 naar een interview met Dendoune.
Adeline Dieudonné: La Vraie Vie
Victoria Mas: Le bal des filles
Djaïli Amadou Amal: Les Impatientes
Mathieu Palain: Sale gosse
Timothé le Boucher: Ces jours qui disparaissent (BD)
Prix du jeune lecteur
Jaarlijks organiseren Levende Talen Frans, l’Institut Français des Pays-Bas en TV5MONDE de Prix du jeune lecteur voor de hoogste klassen van het middelbaar onderwijs en eerstejaars studenten van het hbo. Voor deze wedstrijd lezen de deelnemers in het najaar in klassenverband een boek van een nog levende auteur. Voor hun docent wordt een dossier pédagogique en een liste de vocabulaire ter beschikking gesteld. In januari of februari maken zij een schrijfopdracht over dat boek. De beste producties van iedere opleiding worden beoordeeld door een jury, bestaande uit vertegenwoordigers van de organiserende instanties. In de maand april worden de prijzen uitgereikt, meestal in aanwezigheid van de auteur.
Ben je geïnteresseerd in de opdrachten/titels uit eerdere edities of wil je meer weten over deelname aan deze wedstrijd? Kijk dan op de volgende subpagina’s of neem per mail contact met ons op.